از آغاز آموزش وپرورش رسمی درایران بیش از یکصدسال می گذرد در این دوره نسبتا" طولانی افکار وعقاید بی شماری بر رفتار ونوع عملکرد مسئولان ومعلمان ودرنتیجه دانش آموزان این مرز وبوم اثرگذاربوده است ازمیان مقوله های متعددی که دراین زمینه قابل یادآوری هستند مبحث «امتحانات‌» است همان که درآغاز لرزه بر اندام دانش آموزان می انداخت و چنان بود که دانش آموز می بایست همه امتحانات یک پایه را - به ویژه درامتحانات نهایی- دریک یا دو روز برگزار نماید ؛ رفته رفته کاربه جایی رسید که برای این سیستم، دستگاهی به نام امتحانات ایجاد شد بازرسینی به کارگمارده شدند تابر امر امتحان وبرگزاری قانونمندش نطارت کنند ...زمان گذشت ، پس از انقلاب نیز برامتحانات به عنوان رکن رکین نظام آموزشی تاکید فراوان شد وبرتعداد ناظران وبازرسان -هرچندد صوری وفرمایشی - اضافه شد تاجایی که وقتی مسئولی می خواست درباره اهمیت امتحانات درآموزش وپرورش دادِ سخن بدهد از آن به عنوان « ناموس آموزش وپرورش » یادمی کرد ...!

به یاد دارم زمانی دریکی از جلسات آموزش وپرورش وقتی یکی از مسئولین درباره ناموس آموزش وپرورش دادِ سخن می داد بعد از پایان سخنانش گفتم :« به نظر می رسد ناموس آموزش وپرورش بیش  وپیش از آن که «امتحانات» باشد « آموزش » است واگر امتحانات رابه عنوان ناموس بگیریم این ناموس ِ کهنسال ناموس زیبا، جوان ودلرباتری به نام « امتحانات داخلی » (منظورم امتحانات پایه های غیر نهایی بود) دارد این چه توجیهی است که همه توان دستگاه آموزش وپرورش ما صرف ناموسی می شود که همه حق الزحمه ها ، حق نظارت ها و.. و.. ... درآن نهفته است ودربسیاری از موارد این حق الزحمه به کسانی پرداخت می گردد که اصولا" درطراحی سئوال ، برگزاری امتحان ویا تصحیح اوراق کمترین سهمی نداشته اند باید نگاهها راعوض کنیم وبه همه سطوح آموزشی وبه ویژه به مقوله آموزش بیش از پیش توجه کنیم .»

سکوت سنگینی برجلسه حاکم شد وچون پاسخ درخوری وجود نداشت دنباله جلسه که تعیین روسای حوزه های امتحانی بود انجام شد وجلسه به پایان رسید اما نگاه به امتحان استوار وپابرجا ماند وعوض نشد ..باگذشت زمان وبرچیده شدن امتحانات نهایی از پایه پنجم ابتدایی وسوم راهنمایی امتحانات نهایی به سال سوم دبیرستان منحصرگردید وبازرسان وناظران رفته رفته آب رفتند وکم شدندوکار به جایی رسید که دیگر سیل ناظران وبازرسان به جلسات امتحانی گسیل نمی شوند..

  یکی نیست بپرسد این ناموسی که همه حق الزحمه بگیران دیروز وامروز از آن دم می زدند به چه سرنوشتی گرفتارآمده است که کسی احوالی هم از او نمی پرسد ؟!!

یادش بخیر سالها پیش درکلاس داوری فوتبال ،استاد عبرنیرویی می گفت :«داورفوتبال باید کارش را انجام دهد وبه حرف مربیان تیم ها کاری نداشته باشد ،می گفت امروز مربیان فوتبال کم نیستند خدالعنت کند کسی را که «سررسید» را خلق کرد هرکسی از راه می رسد سررسیدی زیربغل گذاشته وادعا می کند مربی است! »

بعدها که با آموزش وپرورش ارتباط بیشتری پیداکردم دیدم این آفت سررسید به اینجا هم سرایت کرده است وهرتازه واردی با یک ابلاغ چندسطری وبه مدد یک سررسید به خود حق می دهد درهمه حیطه هایی که صلاح می داند سرک بکشد، نظارت کند ، دستورالعمل صادرکند و.. و.. و..

شاید از همین روست که روزگار نظام آموزشی ما هر روز آشفته تر از دیروز می شود، شاید .

البته با هزاران اعتذار اگر شما روزی روزگاری ناظر ،مدیر،بازرس ویا مسئول بوده اید ویا بعدا"می شوید خودتان را «استثنا» کنید باشما نبودم .